Często zdarza się nam zawierać umowy ze spółkami reprezentowanymi przez prezesów lub członków zarządu. Bardziej wnikliwi kontrahenci sprawdzają KRS takiej spółki i umocowanie zarządu do działania w jej imieniu. Jednak mimo zachowania przez nas najwyższej staranności może się okazać, że działająca za spółkę osoba w rzeczywistości bezprawnie podaje się za członka zarządu.
Art. 18 § 2 KSH wprowadza zakaz dotyczący osób pełniących funkcje członka lub prezesa zarządu. Osoby te nie mogą sprawować funkcji przewidzianej przez KSH jeśli zostały skazane ze przestępstwa określone w rozdziałach XXXIII-XXXVII Kodeksu Karnego oraz w art. 587, 590 i 591 KSH. Wspomniane rozdziały kodeksu karnego dotyczą: przestępstw przeciwko ochronie informacji, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, przestępstwa przeciwko mieniu, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi. Przestępstwa w kodeksie karnym uzupełnione są o przestępstwa określone w kodeksie spółek handlowych: ogłoszenie nieprawdziwych danych (art. 587 KSH), umożliwienie bezprawnego głosowania na walnym zgromadzeniu lub wykonaniu prawa mniejszości (art. 590 KSH), posługiwanie się fałszywym zaświadczeniem o złożeniu akcji, cudzą akcją przy głosowaniu na walnym zgromadzeniu lub wykonywaniu praw mniejszości (art. 591 KSH).
Skutkiem prawnym powołania do zarządu spółki osoby, która nie spełnia wymogów przewidzianych w kodeksie, jest nieważność podjętej uchwały. Osoba skazana prawomocnym wyrokiem traci z mocy prawa możliwość prawnie skutecznego działania w ramach swych obowiązków. Wszelkie decyzje podjęte przez osobę objętą ustawowym zakazem pełnienia funkcji są nieskuteczne. Sąd Najwyższy w wyroku z 10 stycznia 2008 r. sygn. IV CSK 356/07, przyjął zasadę automatycznego wygaśnięcia mandatu z mocy prawa.
Zgodnie z art. 18 § 3 KSH zakaz pełnienia funkcji ma charakter czasowy. Okres zakazu rozpoczyna bieg od dnia uprawomocnienia się wyroku i trwa aż pięć lat, przy czym nie może skończyć się przed upływem trzech lat od dnia zakończenia okresu odbywania kary.
Więcej na temat pełnienia funkcji prezesa lub członka zarządu:
Paweł Doniec, Radca Prawny DGP
p.doniec@i-dgp.com
