U
stawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. 2018 poz. 723, dalej „Ustawa”) implementuje do polskiego porządku prawnego tzw. IV Dyrektywę AML (anti-money-laundering) Parlamentu Unii Europejskiej. Od 13 lipca obowiązują nowe przepisy, jednak to nie koniec zmian, bowiem PE już opublikował projekt V Dyrektywy AML.
PEP (POLITICALLY EXPOSED PERSONS)
Nieuniknione w każdym systemie politycznym są sytuacje, w których osoby zajmujące eksponowane stanowiska polityczne osiągają nielegalny przychód z korupcji. Międzynarodowa i krajowa legislacja dąży do ograniczenia legalizacji uzyskanego w ten sposób dochodu. Temu problemowi nie pozostaje obojętna także IV dyrektywa AML, która poszerza krąg PEP o urzędników zajmujących stanowiska w organizacjach międzynarodowych. Instytucje obowiązane powinny ustalić, czy kontrahent jest „PEPem” oraz zbadać pochodzenie majątku „PEPa” przed zawarciem z nim umowy.
OSOBY ODPOWIEDZIALNE
Ustawa obliguje do wyznaczenia osób odpowiedzialnych za compliance w zakresie jej wprowadzenia. Spółka winna wyznaczyć członka zarządu, kadrę kierowniczą oraz pracownika zajmującego kierownicze stanowisko odpowiedzialnych za zapewnienie zgodności działalności Spółki oraz jej pracowników i innych osób wykonujących czynności na rzecz Spółki z przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Wyznaczony pracownik jest również odpowiedzialny za przekazywanie w imieniu instytucji obowiązanej zawiadomień, do których jest zobowiązana Ustawą.
ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA FINANSOWEGO
Instytucje obowiązane rozpoznają ryzyko prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu związane ze stosunkami gospodarczymi lub z transakcją okazjonalną oraz oceniają poziom rozpoznanego ryzyka. Powyższe czynności mają obowiązek dokumentować. Obejmują one w szczególności identyfikację oraz weryfikację tożsamości klienta lub beneficjenta rzeczywistego oraz ocenę i monitorowanie stosunków gospodarczych klienta. Obowiązek aktualizuję się w momencie nawiązania stosunków gospodarczych lub przeprowadzania określonych w Ustawie transakcji okazjonalnych. W przypadku gdy nie jest możliwe zastosowanie środków bezpieczeństwa finansowego, instytucja obowiązana nie nawiązuje stosunków gospodarczych, nie przeprowadza transakcji okazjonalnej, nie przeprowadza transakcji za pośrednictwem rachunku bankowego i rozwiązuje stosunki gospodarcze.
ANONIMOWE ZGŁOSZENIE NIEPRAWIDŁOWOŚCI
W myśli regulacji AML instytucje organizują system w którym pracownicy będą mogli anonimowo zgłaszać rzeczywiste lub potencjalne naruszenia przepisów o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy czy finansowaniu terroryzmu.
WEWNĘTRZNA PROCEDURA W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIU PRANIU PIENIĘDZY
Instytucje obowiązane ustalają wewnętrzną proceduję w zakresie przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Podmioty w ramach grupy kapitałowej mogą wprowadzić wspólną procedurę. Elementy, które powinny być objęte procedurą wskazuje art. 50 Ustawy.
KARA
Zwiększona została wysokość kar. Tak jak w przypadku RODO, mają one charakter administracyjny. Za niedostosowanie się do przepisów ustawy można otrzymać nawet 5 000 000 euro lub do 10 % obrotu przedsiębiorstwa kary, a w przypadku osoby fizycznej górna cezura to 20 868 500 zł. Ponadto wprowadzono sankcję polegającą na zamieszczeniu informacji o dopuszczeniu się naruszeń w BIP.
