Skąd pomysł na objęcie spółek komandytowych CITem?
Pomysł na opodatkowanie spółek komandytowych podatkiem CIT pojawił się już w 2013 roku. W toku prac zrezygnowano jednak z wprowadzania takiej zmiany i objęto zakresem ustawy CIT jedynie spółki komandytowo-akcyjne. Głównym powodem tych zmian było wówczas to, że spółki komandytowe były rzadziej zakładane dla celów tzw. optymalizacji podatkowej. Przede wszystkim były one wtedy wykorzystywane jako forma prowadzenia działalności dla firm rodzinnych, mikro i małych. W uzasadnieniu nowego projektu ustawy wskazano, że od momentu wejścia w życie nowelizacji z 2013 r. (czyli od 1 stycznia 2014 r.), spółek komandytowo-akcyjnych nie uważa się za atrakcyjne pod względem podatkowym. Według projektodawcy spowodowało to dynamiczny przyrost liczby spółek komandytowych (gdzie dalej obowiązywała zasada jednokrotnego opodatkowania). MF powołało się także na fakt, iż spółki komandytowe traktuje się jako podatnika CIT w wielu krajach Unii Europejskiej.
Uzasadnienie projektu
Głównym argumentem, który według projektodawcy uzasadnia słuszność wprowadzanej regulacji jest to, że formę spółki komandytowej wykorzystują rzekomo głównie „duże podmioty”. Takie, w których komplementariuszami są spółki z o.o. Wprowadzane przepisy mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Mają zapewnić, aby doszło do powiązania wysokości płaconego przez duże przedsiębiorstwa (w szczególności międzynarodowe) podatku z faktycznym miejscem uzyskiwania przez nie dochodu. Ministerstwo Finansów wskazuje także, że w obecnym stanie prawno-podatkowym podmioty o podobnej sytuacji ekonomicznej, ale innej formie prawnej traktuje się inaczej w zakresie podatku dochodowego. Sytuacja prawna i odpowiedzialność komandytariusza w spółce komandytowej jest bowiem zbliżona do sytuacji prawnej oraz odpowiedzialności wspólników spółki kapitałowej (np. spółki z o.o.). W związku z tym uznano, że brak jest racjonalnego uzasadnienia takiego różnicowania zasad opodatkowania.
Przebieg konsultacji publicznych
W toku prac nad projektem przeprowadzono już konsultacje publiczne i uzgodnienia na poziomie administracji publicznej. Ich efektem było zgłoszenie przez różne podmioty (takie jak np. Konfederacja Lewiatan, Stowarzyszenie Inicjatywa Firm Rodzinnych, czy kancelarie prawnicze) wielu uwag (zazwyczaj krytycznych wobec opodatkowanie spółek komandytowych CITem). Wskazano w nich m.in. że projekt ustawy uderzy przede wszystkim w małe, mikro i średnie przedsiębiorstwa. Negatywnie oceniono surowość kryteriów uprawniających do skorzystania ze zwolnienia podatkowego dla komandytariuszy. Podkreślano, że przeprowadzona analiza dotycząca wzrostu popularności spółek komandytowych nie wynika z chęci zastosowania optymalizacji podatkowej. Wynikać ma ona natomiast z całkowicie innych powodów. Zalicza się do nich elastyczność prowadzeniu działalności w formie spółki komandytowej oraz ograniczonej odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania spółki. Ministerstwo Rozwoju także zwracało uwagę, że projektowana zmiana uderzy głównie w firmy rodzinne. Wobec tego proponowało ono rozważenie odłożenia w czasie tak poważnych zmian w prawie podatkowym.
Wszystkich tych krytycznych uwag jednak nie uwzględniono lub uznano je za niezasadne. Projektodawca w odpowiedzi na nie podkreślał m.in. że: “Przepisy projektu ustawy przewidują zwolnienia i odliczenia dla wspólników spółek komandytowych (komandytariuszy i komplementariuszy) w następstwie których obciążenia podatkowe wspólników takich spółek komandytowych – szczególnie będących małymi podatnikami – nie ulegną istotnemu zwiększeniu”, “Rezygnacja z nadania statusu podatnika CIT spółce komandytowej będzie powodować dalszy wzrost zainteresowania tą formą optymalizacji wśród przedsiębiorców”.
Jak będzie wyglądać nowy model opodatkowania?
Jeżeli projektowane zmiany wejdą w życie, to od 1 stycznia 2021 r. przepisy ustawy CIT będzie stosować się także do spółek komandytowych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z tym dojdzie do wprowadzenia tzw. „podwójnego opodatkowania”. Podatek zapłaci sama spółka oraz komandytariusze i komplementariusze z tytułu przychodów uzyskiwanych z udziału w zyskach spółki.
Jakie podatki zapłaci spółka, komandytariusze i komplementariusze, jeżeli projekt ustawy wejdzie w życie?
Opodatkowanie spółki
Zgodnie z art.19 ustawy o CIT spółka komandytowa zapłaci podatek w wysokości 19% lub 9%. Z opodatkowania w wysokości 9% będą mogli skorzystać podatnicy, którzy spełniają poniższe kryteria:
- rozpoczynają działalność gospodarczą lub posiadają status małego podatnika (czyli takie podmioty, u których przychód ze sprzedaży wraz z kwotą należną podatku VAT nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym równowartości 2 000 000 euro);
- wysokość osiągniętych przez nich w danym roku podatkowym przychodów nie przekroczyła równowartości 1 200 000 euro (Jeżeli projekt ustawy wejdzie w życie, to kwota ta zostanie podwyższona do 2 000 000 euro).
Opodatkowanie komandytariusza
Projektodawca chcąc uczynić wprowadzaną zmianę korzystniejszą i mniej uciążliwą dla komandytariuszy spółek; których nie wybrano jako formy prowadzenia działalności gospodarczej jedynie dla celów optymalizacyjnych, proponuje w projekcie kwotę wolną od podatku. Zgodnie z proponowanymi zmianami z tej ulgi będą mogli skorzystać komandytariusze będący zarówno osobami fizycznymi, jak i osobami prawnymi. Będzie ona limitowana do kwoty stanowiącej 50% przychodów uzyskanych z tytułu udziału w zyskach w spółce komandytowej. Nie więcej jednak niż 60 000 zł przychodów uzyskanych w roku podatkowym w każdej spółce komandytowej, gdzie podatnik jest komandytariuszem.
Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z projektem z tej ulgi nie będą mogły skorzystać następujące grupy podatników:
- posiadający bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5 % udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej;
- będący członkiem zarządu: a) spółki będącej komplementariuszem w tej spółce komandytowej, lub b) spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej;
- będący podmiotami powiązanym w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy PIT (lub art. 11 ust.1 pkt 4 ustawy CIT) z członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki posiadającej bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 5% udziałów (akcji) w spółce posiadającej osobowość prawną lub spółce kapitałowej w organizacji będących komplementariuszem w tej spółce komandytowej.
W przypadku komandytariuszy będących osobami fizycznymi wprowadzenie powyżej omówionej kwoty wolnej od podatku będzie nakładać na spółkę komandytową nowe obowiązki. Płatnik będzie zobligowany do prawidłowego obliczania, poboru i odprowadzenia należnych kwot zryczałtowanego podatku od wypłacanych komandytariuszom przychodów z udziału w zyskach tej spółki (art. 41 ust.4 ustawy PIT).
Opodatkowanie komplementariusza
Komplementariusze spółki komandytowej będą natomiast mogli odpowiednio na mocy art.22 ust.1a-1e ustawy CIT oraz art.30a ust.6a-6e ustawy PIT zapłacić mniejszy podatek dochodowy. W celu jego wyliczenia należy pomniejszyć odpowiednio obliczony zryczałtowany podatek od przychodów uzyskiwanych z tytułu udziałów w zyskach spółki komandytowej o kwotę odpowiadającą iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku tej spółki i podatku należnego od dochodu tej spółki, obliczonego zgodnie z art.19 ustawy CIT za rok podatkowy, z którego przychód z tytułu udziału został uzyskany.
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę jawną a planowane zmiany w projekcie
W związku z planowanym wprowadzeniem podwójnego opodatkowania, część spółek komandytowych będzie zastanawiać się nad przekształceniem się w spółkę jawną. Przed podjęcie takiej decyzji należy wziąć pod uwagę zmiany w ustawie CIT, które proponuje projektodawca odnośnie do tego typu spółek. Zgodnie bowiem z projektowanymi zmianami, niektóre ze spółek jawnych także zostaną podatnikami CIT. Spółki jawne, w których wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, będą płacić podatki na starych zasadach. Natomiast zmiana i nadanie statusu podatnika CIT będzie dotyczyła wyłącznie takich spółek, gdzie:
– wspólnikami są także inne podmioty niż osoby fizyczne, oraz
– które jednocześnie nie przekazały do naczelnika urzędu skarbowego; właściwego ze względu na siedzibę spółki oraz właściwego dla wspólnika, informacji o podatnikach uzyskujących dochody z udziału w zyskach oraz o wielkości posiadanych przez każdego z nich praw do takiego udziału.
Podsumowanie
Rząd proceduje projekt w trybie pilnym (według planów ma być uchwalony do 30 listopada 2020 r.). Zważając na sposób w jaki projektodawca odniósł się do krytycznych uwag zgłaszanych w toku konsultacji publicznych, należy spodziewać się, że rząd będzie zdecydowanie promował projekt. Oczywiście musi on przejść jeszcze przez Sejm i Senat oraz zostać podpisany przez Prezydenta. Niemniej, wszystkie spółki komandytowe powinny zapoznać się z planowanymi zmianami i zastanowić się w jaki sposób się na nie przygotować.
Odwiedź stronę naszej Kancelarii: www.dgp.legal
O każdym nowym tekście informujemy na naszym fanpage’u na facebook’u oraz profilu na Linkedin.